Welkom bij de glasblazerij van het Nationaal Glasmuseum in Leerdam! Leerdam is niet voor niets dé glasstad van Nederland. Hier ziet u met eigen ogen hoe glasblazers hun eeuwenoude ambacht uitvoeren.
Zeg je Leerdam, dan zeg je glas. Het pittoreske stadje staat er al eeuwen om bekend. De eerste glasblazers streken hier neer in de 18e eeuw. De glasindustrie was in Nederland op dat moment letterlijk en figuurlijk ‘hot’. Om aan de vraag naar glazen flesjes te voldoen, werd een nieuwe fabriek geopend in Leerdam. De initiatiefnemers kwamen op dit stadje uit, omdat hier financiers zaten die wel brood zagen in het plan én de Graaf van Leerdam hen een gratis stuk grond ter beschikking stelde.
Die flessenblazerij van toen groeide uiteindelijk uit tot de glasblazerij van Royal Leerdam Crystal. Veel Leerdammers werkten in de fabriek en zo komt het dat je tijdens een bezoekje aan de stad, altijd wel íets van glas ziet.
Er zijn glazen ornamenten en kunstwerken te vinden, vele galeries en een museum vol glaskunst. Maar ook de noeste arbeid is nog niet uit de stad verdwenen. In de Glasblazerij van het museum kun je tijdens openingstijden glasblazers aan het werk zien. Vanaf een tribune zie je de kunstwerken hier voor je ogen ontstaan.
,,Veel mensen zijn verrast dat hier nog écht glas wordt geblazen’’, zegt meesterglasblazer Gert Bullée. ,,Natuurlijk worden veel glazen tegenwoordig machinaal gemaakt, maar het ambacht is gelukkig nog steeds in Leerdam te zien.’’ Bullée begon bijna 40 jaar geleden zijn ‘glascarrière’ in de Leerdamse fabriek waar ook zijn vader jarenlang werkte. Sinds een aantal jaar werkt hij in de glasblazerij van het Nationaal Glasmuseum.
Bijzonder, want het is zeker niet hoe hij vroeger dacht dat zijn carrière eruit zou gaan zien. ,,Ik vond glas maar niks’’, lacht Bullée. ,,Mijn vader werkte als machine operator in de glasfabriek, op onregelmatige tijden. Bij ons thuis was glas dus een belangrijke factor. Voor mij werd het de reden dat mijn vader van huis was. En dat ik tijdens het spelen vaak stil moest zijn, omdat hij al op bed lag vanwege een nachtdienst.’’
Alles veranderde toen hij tijdens zijn opleiding een rondleiding kreeg. ,,In eerste instantie dacht ik: nee hè, niet weer dat glas. Maar ik had nog nooit de glasblazers in actie gezien. Dat veranderde alles voor me. Ik weet nog goed dat we daar in het donker binnen kwamen. Ik zag de gloed van de brandende ovens, de glasblazers in de weer met de pijpen. Ik was meteen helemaal verkocht.’’ En nog steeds. ,,Glas is magisch’’, vindt hij. ,,Je blaast in de pijp en het warme, vloeibare glas begint zich al te vormen.’’
Hoe dat precies werkt? ,,’s Nachts houden de ovens het glas op 1250 graden. In de ochtend wordt het teruggebracht naar 1120 graden, dat is de temperatuur waarmee wij werken.’’ Op zelfs de koudste winterdag is het daarom behaaglijk warm in de blazerij.
De glasblazers ‘dippen’ hun glaspijp in de oven om er een klein, gloeiend stukje stroperig geworden glas aan vast te plakken. Door in de pijp te blazen, zet het vloeibare glas uit en vormt zich, aan het uiteinde van de pijp, een glazen bol. Afhankelijk van het ontwerp wordt er nog meer glas toegevoegd aan de pijp of niet. Daarna begint het vormen. De glasblazer legt het glas – dat nog aan zijn pijp zit – op een blok. Hij draait, blaast, draait nog eens. Met gerecycled papier kan het nog altijd gloeiend hete glas worden aangeraakt.
Tijdens de Ontdek & Beleefroute kun je al je zintuigen prikkelen en de streek beleven. We brengen je langs ambachten als rietvlechten, ijs maken, kaas maken en het boerenleven.
Bekijk de Ontdek & Beleefroute
